مصطفی چمران 81 سال پیش در خیابان 15 خرداد تهران - به طور دقیق در بازار آهنگرها - متولد شد.
شاید آن زمان کسی فکر نمی کرد مصطفی چمران در آینده ای نه چندان دور، برگ زرینی از تاریخ کهن ایران اسلامی را به خود اختصاص دهد ولی بعد از گذشت 34 سال از شهادت این مرد بزرگ، همچنان تاریخ به احترام وی قیام می کند.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدرسه انتصاریه، دارلفنون و البرز گذراند و در سال 1336 موفق شد وارد دانشگاه تهران شود و تحصیلات خود را در رشته الکترومکانیک ادامه دهد.
مصطفی چمران از 5سالگی در تفسیر قرآن مرحوم طالقانی و درس فلسفه شهید مطهری شرکت می کرد و البته در مبارزات سیاسی مرحوم مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت نفت ایران حضور داشت.
ورود جدی وی به عرصه سیاست به بعد از کودتای ننگین 28 مرداد باز می گردد به طوری که به نهضت مقاومت ملی ایران پیوست، پیوستنی که در مشی، با آنها اختلاف زیادی داشت.
مصطفی چمران که شاگرد ممتاز تمام کلاس های درسی خود بود، با استفاده از بورس تحصیلی به آمریکا اعزام شد تا در معتبرترین دانشگاه آمریکا یعنی برکلی دکتری الترونیک و فیزیک پلاسمای خود را دریافت کند.
وی که از 15 سالگی پای درس افرادی همچون شهید مطهری نشسته بود به خوبی واقف بود به چه سرزمینی گام نهاده و چگونه باید رفتار کند تا عزت ایرانی و اسلامی را در کشوری مثل آمریکا حفظ کند.
دکتر چمران که دست پرورده اسلام ناب محمدی در ایران بود، با حضور در آمریکا انجمن دانشجویان اسلامی آمریکا را پایه ریزی کرد.
اما این آغاز فعالیت درخشان شهید چمران بود چرا که وی پس از قیام 15 خرداد سال 1342به مصر رفت تاسخت ترین دوره های چریکی و جنگ های پارتیزانی را بیاموزد.
دکتر چمران پس از 23 سال دوری از وطن، سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی به میهن اسلامی بازگشت تا منشا خیر و برکات برای این مرز و بوم باشد.
شبهه
یکی از شبهاتی که هموراه در مورد شهید چمران مطرح می شود وابستگی این مرد والامقام به نهضت آزادی است.
آشنایی مهندس چمران با برخی اعضای نهضت آزادی از جمله مهندس بازرگان به قبل از تشکیل رسمی این تشکل بر می گردد، زمانی که چمران شاگرد مهندس بازرگان بود و تشکل نهضت آزادی زمانی شکل گرفت که چمران در ایران نبود بنابراین نمی توان گفت مهندس چمران به عضویت رسمی نهضت آزادی در آمده است.
چمران خمینی
احمد توکلی در این رابطه به باشگاه خبرنگاران می گوید: معلوم است که شهید چمران، «چمران خمینی» بود.
وی می افزاید: درست است که شهید چمران به نهضت آزادی احترام قائل بود اما مشی ایشان انقلابی بود و با مشی نهضت آزادی فرق داشت.